World Hepatitis Day 2025 “แยกให้ชัด: เข้าใจ ป้องกัน รู้ทันไวรัสตับอักเสบ”
World Hepatitis Day 2025
“แยกให้ชัด: เข้าใจ ป้องกัน รู้ทันไวรัสตับอักเสบ”
ไวรัสตับอักเสบ (Viral Hepatitis) ยังคงเป็นภัยเงียบด้านสาธารณสุขระดับโลกที่ทั่วโลกมักมองข้าม แม้ในปัจจุบันจะมีวิธีการป้องกันและการรักษาที่มีประสิทธิภาพแล้วก็ตาม
ปัจจุบันมีประชากรทั่วโลกมากกว่า 300 ล้านคน ที่กำลังใช้ชีวิตอยู่กับการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบ โดยเฉพาะชนิดบี (HBV) และซี (HCV) ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของมะเร็งตับ หนึ่งในมะเร็งที่มีอัตราการเสียชีวิตสูงเป็นอันดับที่ 3 ของโลก ซึ่งหากไม่มีมาตรการจัดการเชิงรุกอย่างจริงจัง องค์การวิจัยโรคมะเร็งนานาชาติ (IARC) คาดการณ์ว่า ภายในปี ค.ศ. 2040 อาจมีผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งตับสูงถึง 1.4 ล้านคน และมีผู้เสียชีวิตจากโรคมะเร็งชนิดนี้มากถึง 1.3 ล้านคน
ถึงเวลาลงมือทำแล้วหรือยัง!?
-
วัคซีน: เกราะป้องกันชั้นแรก
การฉีดวัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบบีภายใน 24 ชั่วโมงหลังคลอด ถือเป็นมาตรการสำคัญในการป้องกันการถ่ายทอดเชื้อจากแม่สู่ลูก แม้ว่าวิธีนี้จะได้รับการพิสูจน์แล้วว่ามีประสิทธิภาพสูง แต่ในปัจจุบัน กลับมีทารกเพียง 45% ทั่วโลกเท่านั้นที่ได้รับวัคซีนภายในเวลาที่กำหนด
-
ตรวจคัดกรอง: ก้าวแรกสู่การรักษา
การตรวจคัดกรองคือเครื่องมือสำคัญที่จะช่วยให้สามารถวินิจฉัยและรักษาโรคได้ทันท่วงที ควรถูกบรรจุเป็นหนึ่งในยุทธศาสตร์หลักของการควบคุมโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) และขยายการเข้าถึงผ่านระบบบริการสุขภาพปฐมภูมิ ตลอดจนเครือข่ายองค์กรชุมชน
-
ยาต้านไวรัส: รักษาได้ ป้องกันได้
การใช้ยาต้านไวรัส (Antiviral treatment) มีบทบาทสำคัญในการชะลอการดำเนินของโรคจากภาวะตับอักเสบเรื้อรังไปสู่ตับแข็ง และลดความเสี่ยงของโรคมะเร็งตับ (Hepatocellular Carcinoma; HCC) ได้อย่างมีนัยสำคัญ
-
เฝ้าระวังมะเร็งตับ: ตรวจเร็ว รอดมากกว่า
องค์กรวิชาการระดับโลกต่างแนะนำให้ผู้ที่ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบเรื้อรัง เข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งตับทุก 6 เดือน หากตรวจพบในระยะแรก จะเพิ่มอัตราการโอกาสรอดชีวิตใน 5 ปีสูงถึง 70% ขณะที่ผู้ป่วยในระยะลุกลามมีอัตรารอดชีวิตเพียง 20% เท่านั้น
เนื่องในวันตับอักเสบโลกประจำปีนี้ ภายใต้แนวคิด “Let’s Break It Down: Get the Facts, Take Action” พวกเราขอร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการรณรงค์สร้างความเข้าใจเกี่ยวกับโรคไวรัสตับอักเสบ เพื่อให้ประชาชนทุกกลุ่มสามารถเข้าถึงข้อมูลที่ถูกต้อง ส่งเสริมความตระหนักรู้ และผลักดันให้เกิดระบบป้องกันและตรวจคัดกรองอย่างเป็นรูปธรรม เพราะ ‘รู้เร็ว รักษาได้ ป้องกันไว้ก่อน’ คือกุญแจสำคัญสู่การยุติไวรัสตับอักเสบอย่างยั่งยืน
รายการอ้างอิง
-
Smith A, Hicks J, Shaw S, Razavi-Shearer D, Razavi H, James C. Beating cancer through hepatitis elimination – working together to reduce NCDs [Internet]. 2025 [cited 2025 June 1]. Available from: https://www.worldhepatitisalliance.org/wp-content/uploads/2025/05/Liver-Cancer-White-Paper.pdf
-
Elderkin J, Al Hallak N, Azmi AS, Aoun H, Critchfield J, Tobon M, et al. Hepatocellular Carcinoma: Surveillance, Diagnosis, Evaluation and Management. Cancers (Basel). 2023;15(21):5118.
-
Calderon-Martinez E, Landazuri-Navas S, Vilchez E, Cantu-Hernandez R, Johanna Mosquera-Moscoso J, Encalada S, et al. Prognostic Scores and Survival Rates by Etiology of Hepatocellular Carcinoma: A Review. J Clin Med Res. 2023;15(4):200-7.
