เมื่ออายุมากขึ้น สภาพร่างกายย่อมเสื่อมถอยไปตามธรรมชาติ โดยเฉพาะเมื่อร่างกายเริ่มเข้าสู่วัยทอง อาการผิดปกติในวัยทองนั้นเกิดได้ทั้งผู้หญิงและผู้ชาย แต่ภาวะวัยทองของผู้หญิงนั้นจะมีความชัดเจนกว่า โดยเฉพาะเมื่อถึงวัยหมดประจำเดือน ร่างกายจะเริ่มเสื่อมลงอย่างเห็นได้ชัด ซึ่งจะอยู่ในช่วงอายุประมาณ 45-55 ปี (โดยเฉลี่ยอายุ 50 ปี) รังไข่จะค่อยๆหยุดทำงาน ไม่มีการตกไข่อีกต่อไป ทำให้ไม่มีประจำเดือน และไม่มีการสร้างฮอร์โมนเพศหญิงขึ้นมาอีก ซึ่งแตกต่างจากผู้ชายที่การผลิตฮอร์โมนจะค่อยๆ ลดลงทีละน้อย และการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายจะเป็นแบบค่อยเป็นค่อยไป

ดังนั้น เมื่อร่างกายผู้หญิงหยุดการผลิตฮอร์โมนเพศอย่างเอสโตรเจน (Estrogen) และโปรเจสเตอโรน (Progesterone) ซึ่งทั้งสองชนิดเป็นฮอร์โมนเพศที่ดูแลให้ระบบภายในร่างกายทำงานได้อย่างปกติ ไม่ว่าจะเป็นระบบประสาท ระบบปัสสาวะ ผิวพรรณ หัวใจ มดลูก และช่องคลอด จึงส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในแบบฉับพลันทั้งทางด้านร่างกาย จิตใจ และอารมณ์ รวมทั้งมีโอกาสเสี่ยงในการเกิดปัญหาสุขภาพหลายอย่าง เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคกระดูกพรุน โรคเบาหวาน โรคหัวใจ เป็นต้น

อาการวัยทองของผู้หญิง

• อารมณ์แปรปรวน หงุดหงิดง่าย
• รู้สึกซึมเศร้า ขี้หลงขี้ลืม
• นอนไม่หลับ
• ร้อนวูบวาบ ไม่สบายตัว
• เหงื่อออกในตอนกลางคืน
• กระดูกไม่แข็งแรง หักง่าย
• ผิวแห้ง ผมบาง ผมร่วง
• น้ำหนักขึ้น ระบบเผาผลาญไม่ดี
• กลั้นปัสสาวะไม่อยู่
• ช่องคลอดแห้ง

วิธีลดภาวะวัยทอง

• เลือกทานอาหารที่มีประโยชน์

โดยเฉพาะถั่วเหลืองที่มีสารเอสโตรเจนสูง รวมทั้งอาหารที่มีแคลเซียมและวิตามินดีสูง เพื่อบำรุงกระดูก หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันและน้ำตาลสูง เพิ่มอาหารที่มีเส้นใย ดื่มน้ำมากๆ วันละ 1-2 ลิตร

• ออกกำลังกายให้เหมาะสมอย่างสม่ำเสมอ

เช่น วิ่งเหยาะๆ เต้นแอโรบิก โยคะ ไทเก๊ก เป็นต้น ควรออกกำลังกายอย่างน้อยสัปดาห์ละ 3 ครั้ง นานครั้งละ 30 นาที จะช่วยให้ร่างกายแข็งแรงอยู่เสมอ รวมทั้งได้ปลดปล่อยความเครียด 

• ฝึกการควบคุมอารมณ์

นั่งสมาธิ หลีกเลี่ยงความเครียดและความวิตกกังวล รู้จักปล่อยวาง คิดบวก ทำจิตใจให้แจ่มใสเบิกบาน รวมทั้งพยายามนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ จะช่วยลดความแปรปรวนของอารมณ์ และสุขภาพจิตดีขึ้น

• ตรวจสุขภาพประจำปี

โดยควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับประทานวิตามินและอาหารเสริมที่เหมาะสมกับสภาพร่างกาย รวมทั้งเข้ารับการรักษาที่ถูกต้อง หากมีอาการวัยทองหนักมาก

Reference

• Mayo Clinic. Menopause [cited 09 Oct 2019]. Available from: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/menopause/diagnosis-treatment/drc-20353401
• คลินิกต่อมไร้ท่อทางนรีเวชและวัยทอง ภาควิชาสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาท. สตรีวัยทอง...วัยแห่งคุณค่า [เข้าถึงเมื่อ 09 ตุลาคม 2562]. เข้าถึงได้จาก: https://www.si.mahidol.ac.th/th/division/hph/admin/news_files/490_49_1.pdf