DEXA Scan

คลินิกสุขภาพเชิงป้องกัน และฟื้นฟู

เพราะความอ้วน หรือ ผอม ดูเพียงภายนอกไม่ได้

มาทำความรู้จักกับ DEXA Scan กันเถอะ!

เคยสังเกตไหมว่า คนที่น้ำหนักตัวเท่ากันสูงเท่ากันแต่ทำไมบางคนดูอ้วนและบางคนดูผอม หรือคนผอมบางคน ก็มีรูปร่างไม่กระชับ มีกล้ามเนื้อน้อย จึงเป็นที่มาของประโยคที่ว่าคนผอมก็มีไขมันตามร่างกายสูงได้เช่นกัน

เนื่องจากองค์ประกอบหลักของร่างกายนั้น ประกอบไปด้วยกระดูก ไขมัน และกล้ามเนื้อ โดยทุกองค์ประกอบ จะมีสัดส่วนปริมาณเปอร์เซ็นต์ที่ต่างกันไปในแต่ละเพศ ตามธรรมชาติร่างกายของผู้หญิงจะมีสัดส่วนไขมันมากกว่าผู้ชาย และผู้ชายก็มีสัดส่วนกล้ามเนื้อมากกว่าผู้หญิง

ดังนั้นการคำนวณด้วยน้ำหนักและส่วนสูง หรือที่เรียกว่า Body Mass Index (BMI) จึงเกิดการคลาดเคลื่อนได้ ในกรณีที่ว่าคนที่น้ำหนักและส่วนสูงเท่า ๆ กัน จะมีปริมาณกล้ามเนื้อและไขมันไม่เท่ากันนั่นเอง เช่น คนหนึ่งเป็นนักกีฬา มีกล้ามเนื้อมาก แต่อีกคนหนึ่งขาดการออกกำลังกาย ปริมาณไขมันสูง แม้จะมี BMI ที่เท่ากัน แต่ลักษณะภายนอกจะแตกต่างกันโดยชัดเจน

ปัจจุบันทางการแพทย์มีการตรวจ Body Composition หรือองค์ประกอบของร่างกายโดยใช้เครื่องที่ชื่อว่า Dual-Energy X-ray Absorptiometry (DXA หรือ DEXA) โดยเครื่องนี้เป็นการสแกนร่างกาย ซึ่งจะแสดงผลให้เห็นปริมาณกล้ามเนื้อ ปริมาณไขมัน และปริมาณกระดูก

คนที่มีน้ำหนักตัวน้อยหรือมีรูปร่างผอมอย่าเพิ่งวางใจ เพราะหากเมื่อสแกนแล้วพบว่ามีปริมาณไขมันมาก (ผู้หญิงไม่ควรเกิน 32% และผู้ชายไม่ควรเกิน 28%) แต่มีปริมาณกล้ามเนื้อน้อยหรือที่เราเรียกว่า คนผอมแต่มีไขมันเยอะ (Skinny Fat) ซึ่งถ้าพบว่าไขมันที่มีมากกว่าปกตินั้นมักสะสมอยู่ที่ช่องท้อง (Visceral Fat) มักเกิดจากการรับประทานอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพและขาดการออกกำลังกาย พบว่ามีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) เช่น ความดันโลหิตสูง เบาหวาน หรือไขมันในเลือดสูง ได้เช่นกัน

ด้วยผลของการตรวจ DEXA จะสามารถทำให้แพทย์ได้เห็นสัดส่วนของกระดูก ไขมัน และกล้ามเนื้อได้อย่างชัดเจน ทำให้สามารถใช้เป็นข้อมูลเพื่อวางแผนการดูแลสุขภาพ ร่วมกับการตรวจสุขภาพประจำปี นอกจากนี้ยังสามารถใช้ติดตามผลของการออกกำลังกาย เช่น การเพิ่มมวลกล้ามเนื้อ หรือ การลดมวลไขมัน ได้อย่างแม่นยำมากยิ่งขึ้น